Κ. Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΤΟΥ 1878

Κεφάλαιον ΙΔ'
Η υπό των Άγγλων κατάληψης της Κύπρου.


Εν έτει 1832 ιερομόναχος τις Κύπριος εκ Καρπασίου ονόματι Ιωαννίκιος, όστις είχε μετάσχη της ελληνικής επαναστάσεως, έχων μεθ’ εαυτού πέντε Αλβανούς συνήθροισε παρά το Τρίκωμον ικανόν αριθμόν Καρπασιτών και ύψωσε την σημαίαν της ανταρσίας. Ταυτοχρόνως και εν Πάφω Τούρκος τις ιμάμης εν συνεννοήσει μετ' αυτού εστασίασε κατά της οθωμανικής κυβερνήσεως, ως επιβαλούσης τοις Τούρκοις φόρον 18 γροσίων. Η εν Λευκοσία αρχή εγκαίρως μαθούσα τα τεκταινόμενα έπεμψε στρατόν κατά των στασιαστών, όστις ευκόλως διεσκόρπισεν αυτούς, τον δε καλόγηρον μετά των Αλβανών και ολίγων άλλων οπαδών του συλλαβούσα εθανάτωσεν ανηλεώς, του ετέρου στασιάρχου διασωθέντος εις την Αίγυπτον.

Η επανάστασις αύτη, ην υπέθαλψεν, ως βεβαιούται, εις των εν Λάρνακι προξένων, κατά τινας μεν ο Άγγλος, κατ’ άλλους δε ο Γάλλος, φαίνεται, ότι ουδένα άλλον σκοπόν είχεν, ειμή να δώση αφορμήν, όπως καταλάβη την νήσον ή η Αγγλία, ή η Γαλλία, τούθ’ όπερ και η μία και η άλλη από πολλού διενοείτο. Άγγλοι πολιτικοί, καλώς γινώσκοντες τα πράγματα της Ανατολής, προ ενός ήδη αιώνος (τω 1809) συνίστων θερμώς την υπό της Αγγλίας κατάληψιν της τε Κρήτης και Κύπρου. [Καρολίδου ιστορ. ιθ' αιώνος τ. α' σελ. 671-2.] Αλλ’ η στάσις του Καλογήρου πνιγείσα εν τοις σπαργάνοις δεν παρέσχε την επιδιωκομένην ευκαιρίαν, η δε εκτέλεσις των περί της Κύπρου σχεδίων της αγγλικής πολιτικής εβράδυνε μέχρι του έτους 1878, οπότε λήξαντος του ρωσσοτουρκικού πολέμου εύρεν η Αγγλία την κατάλληλον περίστασιν, όπως αρπάση την νήσον.

Τη 4η Ιουνίου του έτους εκείνου υπεγράφη μεταξύ της Μ. Βρεττανίας και της Τουρκίας σύμβασις, καθ' ην η μεν Αγγλία υποχρεούται να βοηθήση την Τουρκίαν, αν η Ρωσσία απεπειράτο να προσβάλη εν τω μέλλοντι τας εν Ασία οθωμανικάς χώρας, ο δε σουλτάνος υπισχνείται να εισαγάγη διοικητικάς μεταρρυθμίσεις εις τας χώρας εκείνας, ίνα δε δυνηθή η Αγγλία να λάβη την δέουσαν πρόνοιαν προς εκτέλεσιν της υποχρεώσεώς της, παραχωρεί αυτή την Κύπρον, όπως κατέχη και κυβερνά αυτήν. Μετά τινας δ’ ημέρας υπεγράφη συμπληρωματική σύμβασις, καθ’ ην πλην άλλων η Αγγλία θέλει αποδίδη τη Πύλη το πλεόνασμα των προσόδων της νήσου και των γαιών του στέμματος, ορισθέν τότε μεν εις 29,936 πουγγία, βραδύτερον δ’ εις 92,682 αγγλικάς λίρας ετησίως, και αν η Ρωσσία αποδώση τη Τουρκία το Καρς και τας άλλας ασιατικάς χώρας, ας αφήρεσε παρ’ αυτής κατά τον τελευταίον πόλεμον, η Κύπρος θα εκκενωθή υπό της Αγγλίας και η σύμβασις της τετάρτης Ιουνίου παύει πλέον ισχύουσα.

Αμέσως λοιπόν μοίρα του αγγλικού στόλου, διοικουμένη υπό του αντιναυάρχου λόρδου Ιωάννου Χαίυ, κατέπλευσεν εις την Κύπρον και τη 12 Ιουλίου (έ.ν.) η αγγλική σημαία εκυμάτιζεν επί των φρουρίων της νήσου, δέκα δ' ημέρας ύστερον ο διορισθείς ως αρμοστής της Κύπρου σιρ Γάρνετ Ουολσελέυ απεβιβάσθη εις Λάρνακα μεθ' ικανής δυνάμεως αγγλικού και ινδικού στρατού.


Υποδεχόμενος τον πρώτον Άγγλον αρμοστήν εν Λευκοσία ο αρχιεπίσκοπος πάσης Κύπρου Σωφρόνιος είπε σχετικώς προς την νέαν των πραγμάτων κατάστασιν, ότι ο κυπριακός λαός αποδέχεται ευχαρίστως την επελθούσαν πολιτικήν μεταβολήν, χωρίς να λησμονή την καταγωγήν και τους πόθους του. Έκτοτε δ’ οι Κύπριοι ουδεμίαν παρέλιπον ευκαιρίαν, χωρίς να εκδηλώσωσι παντί τρόπω το εθνικόν αυτών φρόνημα, ου ερμηνεύς εγένετο από της πρώτης ημέρας της αγγλικής κατοχής ο αοίδιμος αρχιεπίσκοπος, και ουδέποτε θα παύσωσιν εκδηλούντες αυτό, μέχρις ου ανατείλη η ευλογημένη εκείνη ημέρα, καθ’ ην εν χαρά και αγαλλιάσει θα ίδωσι πληρουμένους τους εθνικούς αυτών πόθους, ήτοι την μετά της μητρός Ελλάδος ένωσιν.

Πηγή: Κ. Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟ ΤΟΥ 1878 ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΚΥΠΡΟΥ 1930 σελίδες 95-97

http://staxiologimata.blogspot.gr/

Σχόλια